B1

---

In het Engels zijn er een aantal voorvoegsels die je kunt toevoegen aan een bestaand woord om de betekenis te beïnvloeden.

-able/-ible (zie hieronder)	capable of being	edible, presentable, abominable, credible
-ful	notable for	fanciful, resentful, woeful, doubtful
-ic, -ical	pertaining to	musical, mythic, domestic, chiastic
-ify, -fy	make or become	terrify, satisfy, rectify, exemplify
-ize (Am.E.), -ise (Br.E.)	become	civilise, humanise, socialise, valorise
-less	without	endless, ageless, lawless, effortless
-y	characterized by	sleazy, hasty, greasy, nerdy, smelly

Er zijn geen eenvoudige regels om te bepalen wanneer er een koppelteken tussen het voorvoegsel en het basiswoord komt. Het beste raadpleeg je daarvoor een woordenboek.

 

-ABLE/-IBLE

In het Engels geeft het -able achtervoegsel aan of iets iets mogelijk maakt. Bijvoorbeeld enjoy (genieten van) + able = enjoyable (mogelijk maken om te genieten).
Behalve -able bestaat er ook -ible. Je gebruikt -able na een woord dat er als een heel woord uitziet (b.v. enjoy, comfort, afford), -ible na een woord dat er niet als een heel woord uitziet (b.v. poss, invis, ed en leg).
Bij een woord dat eindigt op een stomme e verwijder je die letter en voegt dan -able toe (b.v. desire, adore). Er zijn onregelmatigheden in de 'stomme e verwijderen' regel. Dat gebeurt meestal bij woorden met een c of g vóór de e (b.v. notice en change).

enjoy - enjoyable
predict - predictable
comfort - comfortable
predict - predictable
possible
invisible
edible
legible
desire - desirable (stomme e)
adore - adorable (stomme e)
compare - comparable (stomme e)
notice - noticeable (stomme e, maar een c voor die e)
manage - manageable (stomme e, maar een g voor die e)
knowledge - knowledgeable (stomme e, maar een g voor die e)

Woorden die geen c of g voor de stomme e hebben, maar die stomme e tòch houden, zijn o.a. impermeable, microwaveable, sizeable en upgradeable.

 

-FUL

Bij het maken van woorden die eindigen op -ful is het nodig om een y op het eind te vervangen door een i.

beauty - beautiful

B2+

---

In het Engels zijn er een aantal voorvoegsels die je kunt toevoegen aan een bestaand woord om de betekenis te beïnvloeden.

-acy	state or quality	privacy, fallacy, delicacy
-age	action/process	drainage, orphanage, salvage
-al	act or process of (bij zelfstandig naamwoorden)	refusal, recital, rebuttal
-al	pertaining to (bij bijvoeglijk naamwoorden)	regional, grammatical, emotional, coastal
-ance, -ence	state or quality of	maintenance, eminence, assurance
-ate	become	regulate, eradicate, enunciate, repudiate
-dom	place or state of being	freedom, kingdom, boredom
-en	become	enlighten, awaken, strengthen
-er, -or, -ar (zie hieronder)	one who	trainer, protector, narrator
-esque	reminiscent of	picturesque, statuesque, burlesque
-ious, -eous (zie hieronder)	characterized by	nutritious, portentous, studious
-ish	having the quality of	fiendish, childish, snobbish
-ism	doctrine, belief	communism, narcissism, skepticism
-ist	one who	chemist, narcissist, plagiarist
-ity, -ty	quality of	inactivity, veracity, parity, serenity
-ive	having the nature of	creative, digestive, punitive, divisive, decisive
-lar, -ular	like; resembling or relating to; of or belonging to	angular, cellular, polar
-ment	condition of	argument, endorsement, punishment
-ness	state, condition, quality	cleanliness, inquisitiveness, redness
-ship	position held	fellowship, ownership, kinship, internship
-tion, -sion (zie hieronder)	state of being	concession, transition, abbreviation
-ward, -wards	direction	towards, afterwards, inward
-wise	in relation to	likewise, clockwise, weatherwise

Er zijn geen eenvoudige regels om te bepalen wanneer er een koppelteken tussen het voorvoegsel en het basiswoord komt. Het beste raadpleeg je daarvoor een woordenboek.

 

-ER, -OR, -AR

Je gebruikt meestal de -er versie van dit achtervoegsel...
...bij werkwoorden die eindigen op één medeklinker. Wanneer er éé klinker voor die medeklinker staat, krijg je meestal medeklinker-verdubbeling.

bat - batter
cheat - cheater
shred - shredder

...wanneer een werkwoord eindigt op een medeklinker en een stomme E.

bake -baker
make - maker
write - writer

...wanneer een werkwoord eindigt op een medeklinker cluster (twee of meer medeklinkers die in dezelfde lettergreep samensmelten)(behalve als dat medeklinker cluster -ct is, zie hieronder).

adapt - adapter
build - builder
protest - protester

...wanneer een werkwoord eindigt op een medeklinker-klank die uit twee letters (-ph, -ch, -gh, -sh, -ng, -ff, -ll, -zz) of de drie letters -tch bestaat.

photograph - photographer
march - marcher
laugh - laugher
publish - publisher
sing - singer
quaff - quaffer
swill - swiller
buzz - buzzer
catch - catcher

Je gebruikt meestal de -or versie van dit achtervoegsel...
...wanneer een werkwoord uit méér dan één lettergreep bestaat en bovendien eindigt op -it.

edit - editor
exhibit - exhibitor
visit - visitor

...wanneer een werkwoord uit méér dan één lettergreep bestaat en bovendien eindigt op -ate.

accelerate - accelerator
elevate - elevator
refrigerate - refrigerator

...wanneer een werkwoord eindigt op het medeklinker cluster -ct.

conduct - conductor
correct - corrector
react - reactor

Er zijn uitzonderingen op bovenstaande regels. Raadpleeg een woordenboek in geval van twijfel.
Je gebruikt meestal de -ar versie van dit achtervoegsel...
...bij een aantal specifieke gevallen.

beg - beggar
burgle - burglar
lie - liar

Woorden die eindigen op -ss hebben geen regulier schema. Die moet je helaas gewoon leren.

address - addresser
assess - assessor
canvass - canvasser
compress - compressor
confess - confessor
depress - depressor
dress - dresser
express - expresser
guess - guesser
hiss - hisser
kiss - kisser
pass - passer
possess - possessor
process - processor
profess - professor
suppress - suppressor
transgress - transgressor
trespass - trespasser

-IOUS, -EOUS

De versie met -ious wordt het meest gebruikt, de -eous versie veel minder. Er zijn geen concrete regels. Hieronder een overzicht van meest gebruikte.

-IOUS:

ambitious
cautious
conscious
curious
delicious
envious
ferocious
fictitious
furious
glorious
gracious
harmonious
luxurious
mysterious
notorious
obvious
oblivious
precious
prestigious
previous
rebellious
religious
serious
spacious
studious
superstitious
suspicious
tedious
various
vicious
victorious

-EOUS:

advantageous
courageous
erroneous
gaseous
hideous
homogeneous
instantaneous
miscellaneous
nauseous
outrageous
righteous
simultaneous
spontaneous

-NESS

Bij het maken van woorden die eindigen op -ness is het nodig om een y op het eind te vervangen door een i.

sleepy - sleepiness

-SION, -TION

Je gebruikt de -tion versie bij...
...werkwoorden eindigend op -ate, -pt, -ct, duce, -ete, -ute, -it en -ite.

abbreviate - abbreviation
cooperate - cooperation
notate - notation
adopt - adoption
encrypt - encryption
interrupt - interruption
abstract - abstraction
correct - correction
instruct - instruction
deduce - deduction
introduce - introduction
seduce - seduction
complete - completion
excrete - excretion
secrete - secretion
dilute - dilution
execute - execution
persecute - persecution
contrite - contrition
ignite - ignition
expedite - expedition
inhibit - inhibition
transit - transition
prohibit - prohibition

Je gebruikt de -ution versie bij...
...werkwoorden eindigend op -olve.

absolve - absolution
evolve - evolution
revolve - revolution

Je gebruikt de -ition versie bij...
...werkwoorden eindigend op -ose.

compose - composition
juxtapose - juxtaposition
propose - proposition

Je gebruikt de -ation versie bij...
...werkwoorden eindigend op -ize, -ify en -aim. -Aim geldt overigens alleen bij werkwoorden met meer dan één lettergreep, en bovendien verdwijnt de "I" dan van de -aim.

immunize - immunization
personalise - personalisation
utilise - utilisation
amplify - amplification
magnify - magnification
personify - personification
acclaim - acclamation
exclaim - exclamation
proclaim - proclamation

Je gebruikt de -faction versie bij...
...werkwoorden die eindigen op -efy.

liquefy - liquefaction
putrefy - putrefaction
stupefy - stupefaction

Je gebruikt de -ption versie bij...
...werkwoorden eindigend op -scribe, -sume en -ceive. In het laatste geval wordt -ive vervangen door -ption.

transcribe - transcr iption
describe - description
subscribe - subscription
assume - assumption
presume - presumption
resume - resumption
conceive - conception
deceive - deception
receive - reception

Je gebruikt de -sion versie bij...
...werkwoorden eindigend op -ise, -use, -ss, -mit, -pel en -cede. In het geval van -mit verandert de T in SS. In het geval van -pel verandert dat ook in -pul. In het geval van -cede verandert de -de in -ss.

incise - incision
revise - revision
supervise - supervision
confuse - confusion
diffuse - diffusion
transfuse - transfusion
compress - compression
express - expression
suppress - suppression
transmit - transmission
concede - concession
secede - secession
compel - compulsion
impel - impulsion
propel - propulsion

Voor nog meer gedetailleerde regels omtrent -tion en -sion, check de link hier rechtsbovenaan, waar een groot gedeelte van deze pagina op is gebaseerd.